Poljoprivreda

 

Od ukupne površine opštine poljoprivredno zemljište zauzima 53,5%. U strukturi poljoprivrednog zemljišta oranice i bašte čine 12,1%, voćnjaci 0,8%, livade 33,2% i pašnjaci 53,9%
Ovaj prikaz ukazuje na biopotencijal ovog područja, a pogotovu na veći značaj šuma gde je 32,5% visokih šuma.
Zastupljenost šuma mora se povećavati na račun loših pašnjaka i njiva na terenima sa nagibom preko 30%, visinama iznad 1.300 m nadmorske visine, i terenima sa jakom i srednjom erozijom.
Pored šumske vegetacije izražena je livadsko-pašnjačka vegetacija sa zubastom kanforovom travom, bokvicom, maslačkom, hajdučkom travom, popovcem, mlečikom, mirisovkom i belom detelinom na pašnjacima. Livade su uglavnom od livadarske i lisičijeg repa, cikorije, ivanjskog cvijeća i dr. Ove vrste karakteristične su za niža staništa, a za više brdsko planinske livade i pašnjake karakteristične su Nardetum stricta (60%), Festuca rubra falax, Poa alpina, Plantago carinata i dr.
Poljoprivredne kulture uglavnom su predstavljene planinskim žitima (ječam, ovas), a od povrća najviše se gaji krompir, a od voća jabuka i šljiva. Sa obzirom na činjenicu da 87% od ukupnih poljoprovrednih površina čine livade i pašnjaci, razvoj stočarstva treba da bude prioritet u razvoju poljoprivrede.

Resursi

 

Poljoprivredna površina

 

u ha

Izvor: : Repubički zavod za statistiku – Opštine u Srbiji

 

u ha

Izvor: : Repubički zavod za statistiku – Opštine u Srbiji

 

Poljoprivredna gazdinstva

Broj poljoprivrednih gazdinstava 2005. godine iznosio je 395 dok je taj broj u prvom kvartalu 2007. godine 1.715. Ovako nagli skok u registraciji (za 4,34 puta), pre svega je posledica mogućnosti apliciranja za kratkoročne kredite Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, dok je drugi razlog novčana podrška nekomercijalnim poljoprivrednim gazinstvima u iznosu od 40.000 dinara. Takođe, lokalna samouprava pruža podršku poljoprivrednicima koji žele da se registruju iili konkurišu za kratokoročne/dugoročne kredite.

Poljoprivredno stanovništvo

 

U strukturi ukupnog poljoprivrednog stanovništva, 52,7% čini aktivno stanovništvo koje se bavi nekim od zanimanja u poljoprivrednoj delatnosti. Od 4.245 aktivnog poljoprivrednog stanovništva 97% čine individualni poljoprivrednici.

Izvor: Repubički zavod za statistiku – Opštine u Srbiji

Od ukupnog broja poljoprivrednog stanovnika, žene čine skoro 50%.  U sastavu aktivnog poljoprivrednog stanovništva žene su prisutne sa 44%.

Od ukupnog broja stanovnika, poljoprivredno stanovništvo ima udeo od  26,8%. Od ovog broja, individualni poljoprivrednici čine 52,66%.

Usluge za poljoprivrednike

 

Usluge za poljoprivrednike se pre svega pružaju u okviru:

• Opštinske službe za poljoprivredu koja pruža  različite vrste savetodavnih usluga

• Javne veterinarske stanice „Tutin“ koja pruža usluge iz oblasti veterinarske medicine na terenu (kurativa i preventiva, zahvati u porodiljstvu, sporovođenje mjera dezinfekcije

• Zemljoradničkih zadruga („Tutin“ - Tutin, „Pešterska visoravan“ - Leskova, „Pešterka“ - Leskova, „Gornja Pešter“ - Leskova, „Crkvine“ - Tutin), koje se bave prodajom sopstvenih proizvoda, nabavkom repromaterijala, kao i semena i sadnog materijala za svoje članove, edukacijom i sl. Pojedine zadruge, poput ZZ „Tutin“, su neaktive, formalno postoje, imaju mali stočni fond, a izdržavaju se od izdavanja sopstvenog prostora

Pored pomenutih institucija u opštini Tutin postoji niz različitih udruženja koja su dobro organizovana i pružaju različite vrste usluga svojim članovima.

 

Izvor: Opštinska služba za poljoprivredu

Poljoprivredna proizvodnja

 

Ratarstvo - proizvodnja pšenice i kukuruza

 

Izvor: Repubički zavod za statistiku – Opštine u Srbiji

Uzgoj ratarskih kultura se sprovodi na veoma malom broju parcela, koje su usitnjenje i tretiraju se uz pomoć zastarele mehanizacije na tradicionalan način.

Evidentno je da oscilacije u prosečnim prinosima potiču pre svega od vremenskih uslova  i stoga su poražavajući.

 

Povrtarstvo - proizvodnja povrtnog bilja

 

Opština Tutin ima dobre prirodne uslove za uzgoj krompira, ipak zbog slabe primjene agrotehničkih mjera prinosi po hektaru su na niskom nivou tj. oko 5 tona. Ohrabruje činjenica da se povećaćavaju ukupni prinosi, ali je sasvim jasno da se radi o ekstenzivnom tipu proizvodnje, na velikom broju malih parcela.

• Uključena je proizvodnja čistog useva i međuuseva, a prosečan prinos za čist usev

Izvor: Repubički zavod za statistiku – Opštine u Srbiji
 

Voćarstvo - proizvodnja jabuka i šljiva

 

Voćarstvo beleži rast u broju rodnih stabala koji su sa jedne strane posledica  aktivnosti međunarodnih donatorskih programa. U okviru ovog FAO-UN programa koji je imao za cilj unapređenje voćarstva, distribuirano je preko 315.000 sadnica jabuka na teritoriji Zlatiborskog i Raškog okruga, podržana su udruženja i sprovedena obuka za poljoprivredne proizvođače kao i uspostavljanje veza sa prerađivačkim sektorom.

Izvor: Repubički zavod za statistiku – Opštine u Srbiji

 

Stočarstvo

 

Izvor: Repubički zavod za statistiku – Opštine u Srbiji

Ako posmatramo strukturu obradivih površina, videćemo da je 87,1% u funkciji stočarske proizvodnje, što predstavlja jedan od preduslova za dalji razvoj stočarstva. Ipak nepostojanje adekvatnih prerađivačkih kapaciteta, usitnjenost poseda i nefunkcionalno zadrugarstvo su uticali na pad stočnog fonda u protekloj deceniji.

Znaci oporavka naziru se u poslednjem periodu kada raste broj grla krupne stoke koji je, sa jedne strane, posledica podizanja novih prerađivačkih kapaciteta iz oblasti prerade mleka i mesa, a sa druge savetodavne, finansijske podrške međunarodnih donatorskih programa.
Zbog usitnjenosti posjeda koja, pored ostalih razloga, utiče na nisku akumulativnost stočarske proizvodnje, većina stočnog fonda gaji se na farmama koje broje ispod 50 grla ovaca. Evidentan je porast komada živine u posmatranom periodu, koja se organizovano gaji na 3 farme pretežno zbog prerade mesa.