Preduzeća

 

Prema podacima Narodne banke Srbije na kraju 2005. godine u opštini Tutin je bilo aktivno 147 preduzeća.

Pregled broja preduzeća po veličini

 

Skoro 99% preduzeća su mala, dok preduzeća srednje veličine i velikih pravnih lica  ima ukupno dva.   Izvor: Narodna banka Srbije

Pregled broja preduzeća po vlasničkoj strukturi

 

Ako posmatramo vlasničku strukturu preduzeća, preko 92,52% preduzeća je u privatnoj svojini što čini izuzetno visok procenat u odnosu na prosek Republike Srbije.   Izvor: Narodna banka Srbije

Pregled broja preduzeća po oblicima organizovanja

 

Dominantan oblik organizovanja su ortačka društva koja učestvuju sa 53,74 %, a zatim sledi DOO sa 31,97 % (47 preduzeća).

Izvor: Narodna banka Srbije

 

Pregled broja preduzeća po sektorima delatnosti        

         
Najveće procentualno učešće u privrednim sektorima ima trgovina  sa blizu 57,82% procenta od ukupno aktivnih preduzeća, zatim sledi prerađivačka industrija sa 11,56% i poljoprivreda sa 8,16%.

Izvor: Narodna banka Srbije

Najzastupljeniji podsektori u okviru prerađivačke industrije su prerada drveta (58,82%) i ostala prerađivačka industrija (pre svega proizvodnja nameštaja) sa 29,41%.

 

Pregled broja preduzeća u sektoru prerađivačke industrije

Izvor: Narodna banka Srbije

 

Radnje

 

Po podacima Narodne banke Srbije u opštini Tutin  ukupno je aktivno 579 radnji.

 

Pregled broja radnji po sektorima djelatnosti         

    

Izvor: Narodna banka Srbije

Kao što je to slučaj na nivou Republike Srbije, najveće učešće po sektorima imaju radnje iz oblasti trgovine (41,97%), transporta (18,65%) i ugostiteljski objekti (11,74%). Najveći broj radnji u okviru prerađivače industrije, pripada prehrambenom sektoru, a zatim sektoru prerade drveta i proizvodnje tekstilnih proizvoda 26,56% svaki sektor.

 

Pregled broja radnji u sektoru prerađivačke industrije

Izvor: Narodna banka Srbije

 

Veliki privredni sistemi

 

Istorijski razvoj industrijske proizvodnje u opštini Tutin se, pre svega, vezuje za sektor prerade drveta i preduzeće „JELAK“ koje je zapošljavalo preko 500 radnika. Ovo preduzeće koje je privatizovano tenderskom procedurom sada ima oko 90 radnika i bavi se preradom drveta i proizvodnjom poliuretanske pene, kao i proizvodnjom pločastog nameštaja. Imajući u vidu da preduzeća „Dalas“,  „Elan MMS“ i „Stil Jasen“ koja se bave proizvodnjom nameštaja zapošljavaju preko 500 radnika kao i da je „Dalas“ tržišni lider u proizvodnji tapaciranog nameštaja, jasno je da se socioekonomski napredak opštine Tutin u narednom periodu mora zasnivati na podršci ovom sektoru.
Pored pomenutih preduzeća u proteklom periodu su privatizovana preduzeća „23. Novembar“ (vađenje ruda i kamena), AD „Resnik“ (trgovina) kao i preduzeće „Obuća Ras“.
Tekstilni kombinat „Raška„ iz Novog Pazara sa pogonomtkačnicom u Tutinu takođe je privatizovan i to od strane preduzeća „Dalas“.
Kao i u većini opština u Srbiji, postoje uspješni i neuspješni primjeri privatizacije. Evidentno je,  da pored uspješno privatizovanih sistema, (preduzeća „Jelak“ i „23. novembar“) i ostala privatizovana preduzeća, nakon rješavanja problema u kojima se nalaze, mogu predstavljajti važan element i faktor privrednog razvoja opštine Tutin.
Pregled preduzeća u postupku privatizacije

 

* prodata preduzeća                                                                                                      Izvor: Agencija za privatizaciju

 

Mala i srednja preduzeća

 

U opštini Tutin je aktivno 135 malih i srednjih preduzeća u privatnom vlasništvu (januar 2006. godine). Dakle, sektor malih i srednjih preduzeća u privatnom vlasništvu čini 92% od svih preduzeća u opštini. Mala preduzeća čine 99% preduzeća u sektoru malih i srednjih preduzeća.
Imajući u vidu kretanje nacionalnog dohodka u opštini Tutin koji je, kao jedan od indikatora, svrstava u red najnerazvijenih područja u Republici Srbiji, jasno je da inicijalnu kapislu ekonomskog razvoja predstvaljaju mala i srednja preduzeća u privatnom vlasništvu. To potvrđuje i činjenica da sektor prerade drveta i proizvodnje nameštaja u opštini Tutin sa postojećim preduzećima, predstavlja regionalnog lidera.
Privatna preduzeća na teritoriji opštine Tutin su prosečne starosti 1015 godina i sa jednostavnom organizacionom strukturom gde je vlasnik ujedno i menadžer. Najveći broj posluje na domaćem tržištu i ima oblik organizovanja DOO.  Na osnovu sprovedene ankete u okviru fokus grupe najveći problemi su nedostatak finansijskih sredstava i stručne radne snage kao i nedostatak menadžerskog kadra. Takođe, iskazane su potrebe u pružanju nefinasijskih usluga koje se ogledaju u istraživanju i analizi tržišta, poslovnom povezivanju i marketinškoj podršci za nove proizvode. Malim i srednjim preduzećima u opštini Tutin potrebna je organizovana institucionalna podrška koja bi se mogla realizovati kroz različite oblike udruživanja i povezivanja. Saradnja, razmjena iskustva, zajednički nastup na tržištima su neophodni elementi razvojne strategije,  koji mogu povećati konkurentsku snagu lokalnih preduzeća.
Najveći broj malih i srednjih preduzeća nalazi se u sektoru trgovine (85) i u prerađivačkoj industriji (16), što čini 74,8% od ukupnog broja malih i srednjih preduzeća u privatnom vlasništvu.

Lista značajnih  privatnih preduzeća

Naziv preduzeća	Sektor delatnosti	Broj zaposlenih
„Dalas“	Drvna industrija	304
„Elan – MMS“ Tutin	Drvna industrija	75
„Mlekara Zornić“	Prehrambena industrija	29
„Alen –Farm“	Poljoprivreda	3

Izvor: Opština Tutin

 

 

Finansijske institucije

 

Banke		Osiguravajuća društva
domaće	strane
Komercijalna banka	Findomestik	D.D.O.R. Novi Sad
	Banca Intesa	Dunav osiguranje
		Unica osiguranje

 

U opštini Tutin sve banke i osiguravajuća društva imaju samo svoje ekspoziture. Broj ekspozitura na 10.000 stanovnika iznosi 1,3 i jedva je na granici potrebnog broja.  Ono što je posebno nepovoljno su kreditni uslovi po kojima komercijalne banke plasiraju svoja sredstva fizičkim i pravnim licima. Kamatne stope su visoke, što posebno otežava započinjanje novog, ili dalji razvoj postojećeg biznisa, pre svega u sektoru MSP koji je nosilac privrednog razvoja.